Οδοιπορικό στα μνημεία της Εορδαίας – Το Υδραγωγείο της Πτολεμαΐδας

 

Επιμέλεια: Θεόδωρος Κ. Πασσαλίδης

Στη βόρεια πλευρά της πόλης επί της οδού 25ης Μαρτίου στην έξοδο που οδηγεί προς τον οικισμό του Περδίκκα βρίσκεται το σήμα – κατατεθέν της Πτολεμαΐδας, το περίφημο Υδραγωγείο.
Το κτίριο είναι το πρώτο σημαντικό κοινωφελές έργο που πραγματοποιήθηκε στην περιοχή μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή και πριν το Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Την κατασκευή ανέλαβε η Διεύθυνση Εποικισμού Δυτικής Μακεδονίας με τεχνικό διευθυντή τον Στέφανο Βαμβακά και διαχειριστή του έργου τον μηχανικό Διομήδη Βασιλειάδη, πρόσφυγα από το χωριό Βαρενού Κρώμνης του Πόντου. Ως χτιστάδες χρησιμοποιήθηκαν όπως μας αναφέρει ο Σωκράτης Βουνοτρυπίδης σε άρθρο που βρίσκεται δημοσιευμένο στο βιβλίο «Ένας αιώνας Εορδαία» του αρχιμανδρίτη Νικηφόρου Μανάδη οι ονομαστοί πρόσφυγες μαστόροι από την περιοχή της Άγκυρας ανάμεσα στους οποίους βρισκόταν και ο προπάππους του γραφόντος Θεόδωρος Κοσκερίδης από το Ανατολικό. Το έργο ολοκληρώθηκε το 1930 και λειτούργησε ως κεντρικό υδραγωγείο της Πτολεμαΐδας για τα επόμενα πενήντα χρόνια. Η δεξαμενή του ισογείου τροφοδοτούσε με νερό την κάτω Πτολεμαΐδα ενώ η δεξαμενή του πρώτου ορόφου την άνω Πτολεμαΐδα. Η γεώτρηση είχε βάθος εκατόν πενήντα μέτρων (150 μ.)

Το κτίριο είναι κατασκευασμένο από πέτρα και στην εξωτερική του όψη θυμίζει μεσαιωνικό πύργο. Στην πρόσοψη του υπάρχουν τέσσερις κύκλοι περιμετρικά ενός κεντρικού στο εσωτερικό του οποίου υπάρχει το αρχικό Υ (Υδραγωγείο) και από κάτω ακολουθούσε μια επιγραφή η οποία δυστυχώς έχει αποκολληθεί δίχως να έχει αποκατασταθεί ως τις μέρες μας. Στο εσωτερικό των τεσσάρων κύκλων υπάρχουν αντίστοιχα τα γράμματα: Ε (Εργολάβοι), Μ (Μεταφορές), Η (Ημερομίσθια), Π (Προμηθευτές).